کرگیری چیست؟ آشنایی با نحوه کرگیری بتن و مزایا و معایب آن

کرگیری به عملی گفته می‌شود که قسمتی از سطح مقطع بتن را جدا کرده و برای آزمایش و یا اهداف دیگری از آن استفاده می‌شود همچنین به آن مغزه گیری نیز گفته می‌شود. به طور کلی گرفتن مغزه و نمونه از بتن برای انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های بیشتر اهداف اصلی می‌باشد که فرایند کرگیری دنبال می‌کند. عوامل متفاوتی هم بر قیمت کرگیری بتن موثر است و اگر بخواهم مغزه گیری را دسته بندی کنیم به دو دسته کرگیری بتن و آسفات می‌توان آن را تقسیم کرد. در این مقاله هر آنچه باید درباره آزمایش کرگیری بدانید به طور کامل توضیح دادیم.

کرگیری چیست ؟

کرگیری در واقع می‌توان گفت فرآیندی است که در آن، قسمتی از یک مقطع بزرگ بتن، برش داده شده و جدا می‌گردد. در امور مهندسی عمران از کرگیری بتن قبل و بعد از بتن ریزی استفاده می‌شود که با آزمایش از آن از کیفیت بتن اطمینان حاصل کنند. عملیات کرگیری بتن بعد از بتن ریزی در قسمت‌های مختلفی انجام می‌شود. از این عمل برای تعیین مقاومت فشاری، کششی، خمشی بتن همچنین بررسی تراکم موجود در آرماتورهایی که در فونداسیون‌ها، دال‌ها، ستون‌ها و تیرها اجرا شده اند نیز استفاده می‌شود.

کرگیری بتن نیز، تحت عنوان آزمایش مغزه گیری، یک عملیات نمونه برداری و آزمایشی محسوب شده که از طریق آن، می‌توان پارامترهای کیفی بتن مانند مقاومت فشاری مقطع، میزان تراکم آرماتورهای موجود و … را تعیین کرد.

از کرگیری بتن برای کاشت میلگرد نیز استفاده می‌شود. در این روش ابتدا مکان مورد نظر را سوراخ کرده و سپس میلگرد را در آن قرار می‌دهند. این عمل را در مقاله کاشت میلگرد به طور کامل توضیح داده‌ایم.

ویدئو نحوه کرگیری در بتن

ویدئوی زیر، به تشریح فرآیند کرگیری بتن می‌پردازد و کمک می‌کند تا تصویر صحیحی نسبت به کلیت فرآیند کرگیری بتن پیدا کنید.

 

 

کرگیری در بتن چگونه انجام می‌شود؟

برای اجرای این فرآیند از دستگاه کرگیر استفاده می‌کنیم. دستگاه کرگیری یا مغزه گیری با توجه به کاربردی که دارد و توسط نیروهای مختلفی که اعمال می‌کند، شامل موتورهای مختلف الکتریکی، بنزینی و گاهی هیدرولیکی می‌باشد. همچنین بسته به اینکه این نمونه برای آزمایش می‌باشد و با فقط سوراخ کردن بتن از مته‌ها با اندازه‌های مختلف استفاده می‌کنیم. نوع جنس مته‌ها و همچنین جنس مصالحی که روی آنها کار صورت می‌گیرد، اصطکاک و گرمای محسوسی تولید می‌کند که لازم است با روش‌های مختلف مهار گردند.

چرا که در صورت عدم مهار این گرما که از اصطکاک الماس‌ها با مصالح به وجود می‌آید، سبب می‌شود عمر مته کم شود. همچنین سبب فشار بر روی موتور محرک نیز می‌گردد. به عنوان مثال در کرگیری بتن، معمولا برای خنک کردن مته از آب استفاده می‌شود، علاوه بر آن، از تولید گرد و خاک نیز جلوگیری می‌کند. از نکات قابل ذکر این است که معمولا کرگیری بتن زمانی انجام می‌شود که دستگاه‌های نظارتی، بتن کار شده در سازه توسط پیمانکار را تایید نکرده باشند. البته مغزه گیری بتن در بعضی از کشورها، از آزمایش‌های استاندارد و لازم در جهت تایید بتن توسط دستگاه‌های نظارتی می‌باشند.

نحوه کارکرد دستگاه کرگیری

مغزه گیری و یا سوراخ کردن بتن به تجهیزات قدرتمند و پیشرفته‌ای نیاز دارد که همان طور که گفته شد از دستگاه‌های کرگیری استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها بسته به نوع و قدرتشان، در اندازه‌های مختلف دستی و یا بزرگ به صورتی که با ماشین آلات مخصوص، حمل می‌گردند، تولید می‌شوند. برای به کارگیری این دستگاه‌ها، به نیروهای مکانیکی زیادی احتیاج داریم. همانطور که در بالا ذکر شد، این نوع دستگاه‌ها از نیروهای برقی، بنزینی و در برخی موارد از نیروی هیدرولیکی بهره می‌گیرند. اما به طور کلی نحوه‌ی کارکرد دستگاه کرگیری یکسان می‌باشد.

پس از مشخص نمودن محل دقیق مغزه گیری، با توجه به افقی یا عمودی بودن سطح باید کرگیری بتن صورت گیرد. به این صورت که به وسیله‌ی مته‌های معمولی، چندین سوراخ بر روی کف یا دیوار، در جهت محکم کردن پایه‌های دستگاه کرگیر، ایجاد می‌گردد. البته لازم به ذکر است، بعضی از دستگاه‌های مغزه گیری خودشان دارای پایه هایی هستند که خود، به سطح زیرینشان محکم می‌شوند. پس از محکم کردن پایه‌های دستگاه مغزه گیر، موتور اصلی دستگاه، روی پایه‌ها، قرار می‌گیرد. در آخر نیز، دستگاه به منبع انرژی متناسب با آن، که معمولا برق است، وصل می‌شود.

 

 

قابل توجه است که هنگام کرگیری بتن، آب، چندین نقش مهم را ایفا می‌کند. مهم‌ترین نقش آن، خنک کردن مته‌ی دستگاه می‌باشد. نقش دیگر آن، با منتقل کردن خرده‌های حفاری به سمت بیرون و بالا، سبب تمیز شدن مسیر حفاری می‌شود. در آخرین مرحله، پس از رسیدن به عمق مورد نظر، دستگاه کرگیری را خاموش کرده و مغزه را بیرون می‌آوریم. نکته‌ی حائز اهمیت این است که اگر عمق حفاری ایجاد شده، بیشتر از ضخامت سطح مد نظر باشد، مغزه همراه با مته بیرون می‌آید اما اگر عمق حفاری ایجاد شده، کمتر از ضخامت سطح مد نظر باشد، در جهت بیرون آوردن مغزه، باید از ابزارهای به خصوصی استفاده گردد.

نکته‌ی بسیار مهمی که وجود دارد این است که باید توجه کرد که کرگیری بتن، بر روی بتن‌های مسلح و یا غیر مسلح صورت می‌گیرد. در بتن‌های غیر مسلح، همان طور که گفته شد، طبق محاسبات مهندسی، محل کرگیری مشخص می‌گردد. اما در بتن‌های مسلح، برای جلوگیری از آسیب به میلگردها، قبل از شروع به کار، بایستی از اسکنرهای به خصوصی، محل دقیق آرماتورها مشخص شده و بر اساس آن محل مغزه گیری مشخص گردد.

 

 

معایب و مزایا کرگیری بتن

کرگیری بتن، دارای مزایا و معایبی می‌باشد که در زیر تعدادی از آنها را برای شما آورده‌ایم:

مزایا کرگیری:

• امکان مطالعه روی ساختار داخلی بتن
• با کمک آزمایش کرگیری بتن، مغزه‌هایی در ابعاد مختلف تهیه کرد و بر روی آنها آزمایش‌های مختلفی مانند تعیین مقاومت فشاری بتن صورت می‌گیرد و همچنین در جهت تعیین آنالیز ترک‌های موجود، طرح اختلاط، توزیع دانه بندی، نفوذ پذیری و غیره استفاده می‌شود.
• تنوع در قطر مغزه‌ها، سبب می‌شود با استفاده از مته‌های دستگاه کرگیری، نمونه‌های استوانه‌ای با ابعاد مختلف تهیه نمود.

معایب کرگیری:

• به علت سخت بودن بتن، مغزه گیری بتن، به کندی انجام شده و نیاز به زمان زیادی دارد.
• عمق مغزه گیری بتن، توسط دستگاه کرگیر، محدود و در حدود 3 متر می‌باشد. برای عمق‌های بیش از سه متر، بایستی از برش بتن (cut concrete) با استفاده از سیم برش استفاده شود که این کار، زمان و هزینه‌های بیشتری را شامل می‌شود.
• با توجه به سخت و صلب بودن بتن، مته‌های مغزه گیری دچار فرسایش می‌شوند در نتیجه نیاز به تعویض دارند.

در هنگام کرگیری بتن، باید نکات مهمی را رعایت کرد تا عملیات به درستی انجام شود و ایمنی حفظ شود. در ادامه نکات کلیدی هنگام کرگیری بتن را ذکر می‌کنیم:

1. استفاده از تجهیزات ایمنی: همواره از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کنید، از جمله عینک ایمنی، کاپشن یا لباس محافظ، دستکش‌های محافظ، و کفش‌های ایمنی با زیره مقاوم به خصوصیت ضد لغزش. همچنین، در صورت نیاز از کلاه و ماسک گرد و غبار نیز استفاده کنید.

2.بررسی ویژگی‌های بتن: پیش از شروع به کار، ویژگی‌های بتن مورد نظر را بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که بتن مناسب برای مغزه‌گیری است و تا حد امکان اطلاعات مربوط به مقاومت و تراکم بتن را داشته باشید.

3. بررسی نقشه‌ها و مختصر مطالعه: مختصری به نقشه‌ها و طرح‌های مرتبط باکرگیری بتن نگاهی بیندازید. این کمک می‌کند تا بهتر درک کنید که کجا باید مغزه نصب کنید.

4. انتخاب مغزه مناسب: مغزه‌های بتنی را با اندازه و نوع مناسبی برای پروژه خود انتخاب کنید. مطمئن شوید که مغزه‌ها کاملاً تمیز و سالم هستند.

5. موقعیت دقیق مغزه‌گیری: موقعیت دقیق مغزه‌گیری را با دقت مشخص کنید. از ابزارهای دقیق مانند سطح‌کش و میخ‌نگاری برای انجام این کار استفاده کنید.

6. استفاده از ابزار مناسب: از ابزار و ماشین‌آلات مناسبی برای مغزه‌گیری بتن استفاده کنید. این شامل دستگاه‌های میخ‌گیری و ماشین‌های نصب میخ می‌شود.

7. کنترل ژولان: مطمئن شوید که مغزه به عمق مناسبی و با توجه به نیازهای سازه نصب می‌شود. کنترل ژولان و عمق مغزه‌گیری بسیار مهم است.

8. بازدید مرتب از اتصالات: در طول عملیات مغزه‌گیری، بازدید مرتبی از اتصالات مغزه با بتن را انجام دهید تا از صحت و استحکام آنها مطمئن شوید.

9. نظافت و دفترچه راهنما: پس از اتمام کار، منطقه کار را به دقت تمیز کنید و مطمئن شوید که مغزه‌ها و ابزارها به درستی ذخیره شده‌اند. همچنین دفترچه راهنمای تجهیزات را مطالعه کنید و دستورالعمل‌ها را رعایت کنید.

10. آموزش و مهارت: در صورت نیاز به آموزش مهارت‌های کرگیری بتن، آموزش ببینید و تجربه کافی کسب کنید تا به ایمنی و کیفیت کار اهمیت بدهید.

کرگیری دیوار 

کرگیری دیوار عملیاتی است که توسط آن سوراخ ها و حفره هایی بر روی دیوارهای بتنی ایجاد می شود تا عبور سیم های مربوط به تلفن یا لوله کشی ها به راحتی انجام شوند. با استفاده از این روش می توان به راحتی تجهیزات اطفای حریق را در محل های مورد نظر جاسازی نمود. مجریان عملیات کرگیری دیوار با بهره گیری از مته های مختلف با سایزهای گوناگون می توانند حفره هایی با قطرهای متنوع را در دیوار بتنی ایجاد کنند و به این ترتیب شرایط لازم جهت اجرای پروژه های ساختمانی را به وجود بیاورند.

 

مزایا و معایب کرگیری دیوار

مزایا روش کرگیری دیوار:

• عمل کرگیری دیوار بر روی سطح لغزنده نیز انجام پذیر است.
• انجام این عملیات بر روی انواع دیوارهای آجری یا آسفالت صورت می پذیرد.

معایب روش کرگیری دیوار:

انجام کرگیری دیوار با سرعت کمی پیش می رود و در صورتی که کرگیری در عمق بیشتر از ۳ متر نیاز باشد، لازم است از روش برش بتن استفاده گردد که شامل صرف هزینه و زمان بیشتری است.

روش های کرگیری دیوار

کرگیری دیوار ها با استفاده از روش های گوناگونی صورت می پذیرد که انتخاب هر کدام از این روش ها با توجه به شرایط ساختمان و ابزار موجود انجام می گردد.

کرگیری ستون

کرگیری ستون که با نام مغزه گیری ستون بتنی نیز شناخته می شود در واقع فرایندی است که در طی آن یک حفره یا شکل استوانه ای را از ستون بتنی جدا می کنند. این کار بدان جهت انجام می شود که افراد بتوانند بتن ستون را آزمایش کرده و پارامتر های مهم آن را محاسبه کنند. در واقع کرگیری ستون بدان جهت انجام می شود که مهندسین از مقاومت ستون ها اطمینان خاطر داشته باشند. یا در صورت لزوم نسبت به تقویت و ترمیم آن ها اقدام کنند.

 

مزایا و معایب کرگیری ستون

کرگیری ستون مانند هر روش آزمایشی دیگر از یک سری مزایا و یک سری معایب برخوردار است در ادامه این موارد را برای شما ذکر کرده ایم.

مزایا

• فراهم شدن امکان مطالعه روی ساختار داخلی بتن
• تعیین مشخصات بتن مانند مقاومت فشاری
• نمونه گیری با ابعاد مختلف و دلخواه

معایب

• نیاز به زمان طولانی
• عدم امکان استفاده برای عمق های زیاد

روش کرگیری ستون

ابتدا محل کرگیری، قدرت و اندازه مته را مشخص می کنند. سپس پایه های دستگاه کرگیر را با اتصال به زمین یا سنگ های مجاور مستحکم می کنند. بعد از اطمینان از استحکام پایه ها دستگاه روشن شده و عملیات کرگیری ستون شروع می شود. پس از کرگیری بخش مشخص شده ستون به همراه مته از خود ستون جدا شده و می توان بر روی آن آزمایش انجام داد.

کرگیری سقف

کرگیری یا مغزه گیری سقف به عملیاتی گفته می شود که در طی آن، قسمتی از سقف برای عبور تاسیسات یا نمونه برداری از مصالح آن، جدا می شود. کرگیری توسط دستگاه های مخصوص انجام می شود. به طور کلی می توان گفت فرایند کرگیری به منظور ايجاد حفره در بتن، در قطر و ضخامت دلخواه، انجام می شود. کرگیری سقف نیز برای عبور كابل های برق و تأسيسات ساختمانی انجام می شود.

مزایا و معایب کرگیری سقف

مزایای کرگیری سقف 

• نمونه برداری از مصالح یا بتن مورد استفاده در سقف
• بررسی میزان مقاومت بتن به کار رفته در سقف
• امکان حفر سوراخ در هر قطر و ضخامتی در سقف

معایب کرگیری سقف

• فرایند کرگیری سقف بسیار طولانی است.
• ممکن است حفر سوراخ های عمیق در سقف، سبب کم شدن مقاومت سازه شود.
• به وسیله این روش، امکان ایجاد سوراخ های بسیار عمیق وجود ندارد.

 

روش های کرگیری سقف

برای انجام کرگیری، از دستگاهی مخصوص به همین نام استفاده می شود. دستگاه کرگیری برای انجام عملکرد خود، نیروی مورد نیاز را از طریق انرژی الکتریکی، بنزین یا سیستم های هیدرولیک تامین می کند. مته به کار رفته در دستگاه کرگیری نیز باید متناسب با قطر سوراخ انتخاب شود.

برای کسب اطلاع از نحوه ی سوراخ کاری بتن مقاله ی مربوطه را مطالعه فرمایید.

کرگیری سقف فرایندی تخصصی است که باید توسط افراد با تجربه صورت گیرد. اگر قصد انجام کرگیری را دارید، بتن برش تهران بهترین انتخاب برای شما است. بتن برش با بهره گیری از کادری مجرب؛ خدمات جامعی در زمینه انواع برش بتن، مقاوم سازی سازه ها و… ارائه می دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره ی رایگان با ما تماس بگیرید.

نتیجه گیری

کرگیری بتن، از عملیات انجام شده روی سطوح بتنی سخت می‌باشد که در جهت تعیین پارامترهای کیفی بتن مانند مقاومت فشاری، تراکم آرماتورها و … صورت می‌گیرد. دستگاه‌های کرگیری مختلفی در بازار وجود دارند که معمولاً با انرژی برق و مته‌های الماسه کار می‌کنند. البته باید توجه کرد به علت حساس بودن این عملیات، بایستی تحت شرایط مشخصی انجام گردد.

 

گروه ساختمانی بی.بی.تی | BBTSAZE

سوالات متداول

• کرگیری بتن چیست؟

به جدا کردن قسمتی از سطح مقطع بتنی که هدف های مختلفی میتواند داشته باشد کرگیری بتن می گویند.

• کرگیری بتن چگونه انجام می شود؟

برای  اجرای این فرآیند از دستگاه کرگیر استفاده میکنیم.دستگاه کرگیری یا مغزه گیری با توجه به کاربردی که دارد و توسط نیروهای مختلفی که اعمال میکند، شامل موتورهای مختلف الکتریکی، بنزینی و گاهی هیدرولیکی می باشد. همچنین بسته به اینکه این نمونه برای آزمایش میباشد و با فقط سوراخ کردن بتن از مته ها با اندازه های مختلف استفاده می کنیم. نوع جنس مته ها و همچنین جنس مصالحی که روی آن ها کار صورت می گیرد، اصطکاک و گرمای محسوسی تولید می کند که لازم است با روش های مختلف مهار گردند.