مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله، یکی از مباحث مهم در زمینه بهسازی لرزه ای است. این فرایند با هدف مقاومت و افزایش استحکام ساختمان ها، مورد استفاده قرار می گیرد. معمولا روش های مختلفی برای بهسازی وجود دارد که در ابتدا باید ساختمان مورد بررسی قرار بگیرد و سپس با توجه به ضعف های ساختمان، نسبت به انتخاب روش بهسازی اقدام کرد.
تقویت و اصلاح اجزای موضعی، یکی از روش های بهسازی لرزه ای است که نسبت به دیگر روش ها از اقدامات جزئی تری برخوردار است و فقط شامل یک سری تغییرات و تعمیرات در ساختار ساختمان می شود.
معمولا ساختمان ها و دیوارهای آن، مقاومت کافی در برابر زلزله را دارا هستند، اما ممکن است در هنگام وقوع آن خرابی های جزئی رخ دهد.
اگر تغییرات موضعی در برخی قسمت های ساختمان ایجاد شود، با این که شکل کلی ساختمان تغیییر نمی کند، اما مقاومت و طول عمر سازه به مرور زمان بیشتر خواهد شد. در ابتدا، باید ساختمان از نظر موارد مختلفی مانند استحکام، کیفیت مواد اولیه و مقاومت در برابر زلزله بررسی شود. سپس در نقاطی که ضعف وجود دارد، از کارهایی مانند محکم کردن ستون ها، استفاده از لایه های بتنی و سایر روش های اصلاح اجزای موضعی استفاده می شود.
افزایش استحکام ساختمان
کاربرد های بهسازی لرزه ای
بهسازی لرزه ای با این که روش های مختلفی دارد، اما کاربردهایشان، هدف یکسانی را دنبال می کنند. این روش به طور کلی به دنبال افزایش استحکام ساختمان است. روش اصلاح اجزای موضعی، می تواند در قسمت های ساختمان کاربردهای مختلفی داشته باشد که به شرح زیر هستند:
کاربرد اصلاح اجزای موضعی در کف ساختمان
کف ساختمان ها معمولا نقش پررنگی را در استحکام و وزن اصلی ساختمان به عهده دارند. وقوع زلزله می تواند، تاثیرات زیادی روی کف داشته باشد و اگر شدت آن زیاد باشد، موجب ترک خوردن کف خواهد شد. برای افزایش مقاومت آن ها، می توان ضخامت کف را بیشتر کرد یا از کف پوش های ضدضربه برای این کار استفاده کرد.
افزایش استحکام دیوارها
دیوارها و ستون ها، معمولا بار اصلی ساختمان را بر عهده دارند. بنابراین؛ می توان با اصلاح آن ها، ظرفیت تحمل بار را افزایش داد. بدین منظور، می توانید از تقویت با فولاد یا نصب پرچ این مقاومت را افزایش دهید.
تقویت مقاومت ستون های ساختمان
ستون ها می توانند، نقش اصلی را در دفع یا جذب انرژی حاصل از زلزله ایفا کنند. روش های تقویتی مختلفی مانند صفحات فولادی در بهسازی لرزه ای می توانند، ضریب ایمنی آن ها در تقویت ستون خانه را، بالا ببرد.
نوسازی ساختمان های قدیمی
سازه ها و ساختمان های قدیمی، معمولا ضعف های ایمنی زیادی دارند و باید هر چه سریع تر نسبت به اصلاح آن ها اقدام کرد. به طور مثال، اضافه کردن ستون ها یا مقاوم سازی کف ساختمان می تواند، به این موضوع کمک زیادی کند.
در نتیجه، اصلاح اجزای موضعی در هر ساختمان می تواند، متفاوت باشد و هر سازه می تواند، یکی از این اقدامات یا ترکیبی از آن ها را استفاده کند.
بهسازی لرزه ای در سازه ها
برای اصلاح اجزای موضعی از چه راهکارهایی می توان استفاده کرد؟
در ابتدا شما باید سختی کار را بسنجید. در واقع باید برآورد کنید که این ساختمان دقیقا به چه روش های اصلاحی نیاز دارد و سپس برای آن اقدام کنید. آلیاژها بهترین گزینه برای افزایش قسمت های مختلف ساختمان هستند. آلیاژها معمولا مقاومت بالایی در برابر ضربه و لرزش های وارد شده به ساختمان دارند.
مهمترین نکته در استفاده از این متریال ها، کیفیت ساخت آن هاست. روش های مختلفی برای تولید آلیاژها وجود دارد که استفاده از باکیفیت ترین آن ها می تواند، مقاومت و طول عمر سازه را تا حد زیادی بالا ببرد.
استفاده از ژاکت فلزی
مزایا و معایب بهسازی لرزه ی
با توجه به گستردگی این روش، هم مزایا و هم معایبی برای آن وجود دارد که در ادامه به بحث در مورد آن ها خواهیم پرداخت.
معرفی مزایای روش اصلاح اجزای موضعی
معمولا این روش نسبت به روش های دیگر هزینه کمتری دارد؛ زیرا شما در آن به اصلاح برخی جزییات می پردازید و لازم نیست که کل ساختمان را از نظر بهسازی مقاوم کنید. علاوه بر آن، اگر از ابتدای ساخت و ساز به فکر بهسازی نبوده اید، این روش می تواند، کمک زیادی به شما کند.
روش های دیگر بهسازی لرزه ای، معمولا شکل کلی ساختمان را تغییر می دهند و باعث ایجاد تحولات در اسکلت سازه خواهند شد. اصلاح اجزای موضعی، برخی از قسمت های ساختمان را به صورت جزیی تغییر می دهد، بنابراین نیازی به نگرانی درباره تغییر ظاهر کلی ساختمان نخواهید داشت.
روش هایی مانند استفاده از جداسازهای لرزه ای، معمولا نیازمند زمان زیادی هستند و بالطبع پیاده سازی آن ها نیز دشوارتر خواهد بود. اما اصلاح موضعی، زمان کمتری را طلب می کند و با توجه به این که تغییرات جزیی در سازه به وجود می آید، می توانید با زحمت کمتری مقاومت ساختمان را به طور قابل توجهی افزایش دهید.
ژاکت بتنی در اصلاح موضعی
معایب روش اصلاح اجزای موضعی
با این که این روش از نظر زمان و هزینه بسیار به صرفه است، اما می تواند معایبی نیز داشته باشد. اگر چه این روش می تواند، یک بهبودی نسبی در وضعیت استحکام ساختمان به وجود بیاورد، اما همیشه این اقدامات تاثیرگذار نیستند. مثلا اگر یک زلزله شدید به وجود بیاید ممکن است، ساختمان نتواند به خوبی در برابر آن مقاومت کند و روش های دیگر برای افزایس استحکام ساختمان مناسب تر باشند.
بنابراین؛ مهم است که قبل از هر گونه اقدام به اجرای بهسازی لرزه ای با تقویت و اصلاح اجزای موضعی، ابتدا نوع زمین و وجود گسل در آن را چک کنید و سپس روش مناسب برای افزایش مقاومت آن را اجرا کنید.
تغییراتی که با استفاده از اصلاح اجزای موضعی بدست می آید، می تواند موقتی باشد و استحکام زیادی در طولانی مدت به ساختمان ندهد. قسمت هایی که مقاوم سازی می شوند، می توانند طول عمر سازه را تا حدی بالا ببرند، اما اگر به دنبال تغییر شکل کلی ساختمان و افزایش استحکام برای طولانی مدت هستید، این روش معمولا مناسب نیست.
در نتیجه، بهسازی لرزه ای باتقویت و اصلاح اجزای موضعی، می تواند روش خوبی برای افزایش طول عمر و استحکام ساختمان ها باشد، به شرطی که از مواد باکیفیت و مکان صحیح برای تغییرات استفاده شود.
