ساختمان ها و سازه ها از مصالح مختلفی ساخته می شوند که از محبوب ترین و ارزان ترین آن ها می توان به بتن اشاره کرد. اگر دقت کرده باشید، سازه های بتنی زیادی وجود دارند که به مرور زمان در اثر حوادث مختلف دچار آسیب می شوند. در این مواقع هر چه سریع تر باید نسبت به ترمیم بتن اقدام کرد. هر چه قدر که در ترمیم آن اهمال کاری شود، آسیب بیشتری خواهد دید. در ادامه به نحوه ترمیم سازه های بتنی خواهیم پرداخت.
ترمیم بتن چیست؟
همان طور که می دانید، بتن یک ماده بادوام و ارزان است که از آن برای ساخت سازه های زیادی مانند سدها و دیوار استفاده می کنند. با این حال، گذشت زمان، بلایای طبیعی، عملکرد ضعیف و ساخت و ساز اشتباه ممکن است باعث بروز مشکل در بتن شود که به ترمیم بتن نیاز خواهد داشت. هر گونه خرابی و آسیب به سازه های بتنی ناشی از عوامل مختلف مانند زلزله باید سریع تر برطرف شود. اگر نسبت به اصلاح این مشکلات غفلت کنید، سازه ها می توانند از نظر هیدرولیکی یا مقاومتی دچار شکست شوند.
همه چیز درباره مقاوم سازی ساختمان
اصول ترمیم بتن
قبل از این که نسبت به ترمیم بتن اقدام کنید، باید اصول آن را بدانید. اولین چیزی که باید رعایت کنید، ارزیابی دقیق است. در اصول ترمیم یا تعمیر بتن از دو رو غیر سازه ای و سازه ای استفاده می شود. بعد از ارزیابی و یافتن علت خرابی، باید از یکی از روش ها برای تعمیر مشکل استفاده کنید.
این روش ها یک طبقه بندی مشخص دارند که بسته به میزان خرابی باید آن ها را به کار برد. انفجار، ضربه، دو نیم کردن، از بین بردن ترک فعال، پاشش مواد ساینده و تشخیص علت ترک از جمله طبقه بندی روش های تخریب هستند که در اصول ترمیم بتن باید آن ها را به کار برد.
دلایل ترمیم بتن
ترمیم بتن فقط بخشی از تعمیر یک سازه به حساب می آید. تمامی بتن ها با هر فرمولی که ساخته می شوند طول عمر مشخصی دارند و پس از مدتی باید حتما آن ها را ترمیم کرد. مهم نیست که چقدر اجرای بتن را جدی می گیرید و برای ساختن سازه های بتنی دقت می کند، همه آن ها در نهایت دچار ترک می شوند. با وجود تمامی این موارد، اگر سازه های بتنی اصولی ساخته شوند شکستگی و ترک در آن ها دیرتر از همیشه رخ خواهد داد.
یکی از بهترین راه ها برای ترمیم بتن این است که تمامی کارهای لازم برای محافظت از آن را قبل از آسیب دیدن انجام دهید. اگر به هر دلیل بتن آسیب دید، واجب است که قبل از ترمیم علت آسیب را بدانید. برخی از دلایل ترمیم سازه های بتنی به شرح زیر هستند:
خشک کردن سریع
برخی از سازندگان و پیمانکاران سعی می کنند با قرار دادن گرما در روبرو یا زیر بتن آن را گرم کنند تا زمان کمتری برای خشک شدن نیاز داشته باشد. این فرایند باید به صورت طبیعی رخ دهد. استحکام بتن متکی به واکنش بین ماده اولیه با آب است و واکنش آن ها با یکدیگر و خشک شدن ممکن است تا چند روز طول بکشد. اگر شما به صورت غیر طبیعی کاری کنید که این فرایند سریع تر اتفاق بیفتد، بتن مقاومت خوبی به دست نخواهد آورد.
وجود آب اضافی
اگر آب زیادی در مخلوط بتن خود بریزید، با یک بتن بی کیفیت مواجه خواهید شد. گاهی اوقات وجود آب اضافی در مخلوط اجرای آن را راحت می کند اما هر چقدر که میزان آب بیشتر باشد، بتن پس از خشک شدن ضعیف تر خواهد شد. همچنین اگر آب اضافی در مخلوط شما وجود داشته باشد، باعث جمع شدن آن خواهد شد. وقتی که بتن در سازه شما اجرا می شود، پس از خشک شن معمولا مقداری منقبض می شود.
در صورتی که آب زیادی در مخلوط بریزید، پس از خشک شدن بتن به مرور زمان آب اضافی تبخیر خواهد شد و بتن استفاده شده بیشتر منقبض خواهد شد. این امر در صورتی که بیش از حد باشد، باعث ترک خوردن بتن خواهد شد.
عدم وجود سوراخ های لازم
اگر چه واضح نیست، اما بتن می تواند با تغییرات دمایی تغییر حالت دهد. اگر در حین اجرای بتن از سوراخ های ریز یا انبساط استفاده نکنید، به مرور زمان و در اثر سرد و گرم شدن بتن، آن سازه دچار ترک خواهد شد. سوراخ ها یا درزهای انبسط نوارهایی هستند که به صورت اتصالات روی بتن ها نصب می شوند تا به بتن فضایی برای حرکت بدهند. این کار از ترک خوردن آن جلوگیری خواهد کرد.
کرمو شدن بتن و دلایل آن
گاهی اوقات که متوجه غیر عادی بودن دیوارهای بتنی می شوید، ممکن است این سوال برایتان پیش باید که این اتفاق در اثر چه چیزی رخ داده است؟ معمولا به این اتفاق کرمو شدن بتن می گویند که به معنی وجود فضاها خالی در بتن است. وقتی این فضاهای خالی به وجود می آیند که ذرات سنگدانه درشت با ملات به خوبی پر نشوند. این فضاهای خالی به راحتی قابل دیدن هستند و ظاهر ناخوشایندگی ایجاد می کنند به همین دلیل، باید نسبت به ترمیم بتن اقدام کرد.
کرمو شدن بتن می تواند در اثر اتفاقات مختلفی رخ دهد. معمولا تراکم نامناسب و ریختن بتن از ارتفاع زیاد دو علت اصلی رخ دادن این اتفاق هستند. وقتی که آب اضافی به بتن می افزایید، به مرور زمان باعث کرمو شدن بتن خواهد شد. از دیگر دلایل مهم این اتفاق می توان به جدا شدگی بتن اشاره کرد. وقتی که عیار و خمیر سیمان کاهش پیدا می کنند، میزان چسبندگی مخلوط تا حد زیادی کم می شود و در نتیجه پس از اجرا جدا خواهد شد.
هنگام ساخت مخلوط بتن برای سازه های مختلف، معمولا مقداری روان کننده اضافه می شود تا جلوی سفت شدن آن را بگیرد. در صورتی که میزان روان کننده ها زیاد تر از حد ممکن باشد، مخلوط دارای جداشدگی می شود.
روش های ترمیم بتن
ترمیم بتن روش های مختلفی دارد که بسته به سطح آسیب دیدگی می توان از یکی از آن ها استفاده کرد. روش های کلی ترمیم سازه های بتنی عبارتند از:
- ترمیم ترک ها: این نوع از ترمیم شامل پر کردن یا آب بندی ترک های سطحی بتن است. ترمیم ترک می تواند از نفوذ آب و آسیب بیشتر به بتن جلوگیری کند.
- ترمیم جزئی: پوسته پوسته شدن بتن زمانی اتفاق می افتد که سطح رویی بتن شکسته شود و سطحی ناهموار یا حفره دار ایجاد کند. ترمیم جزئی شامل پر کردن یا چسباندن ناحیه آسیب دیده برای ترمیم سطحی است.
- تعمیر درزها: درزهای سازه های بتنی به شکلی طراحی می شوند که امکان انقباض انبساط را فراهم می کنند. با گذشت زمان این درزها ممکن است خراب شده و نیاز به تعمیر داشته باشند. ترمیم بتن در این مواقع می تواند شامل پر کردن یا اجرای دوباره این قسمت ها باشد.
- تعمیر سازه: این نوع تعمیر شامل تعمیر یا تعویض سازه های بتنی آسیب دیده است. تعمیر سازه می تواند شامل تعمیر آرماتور، افزودن آرماتور اضافی یا جایگزینی بخش های آسیب دیده بتن باشد.
مراحل ترمیم بتن(گام به گام)
در صورتی که قصد دارید سازه بتنی خود را اصلاح یا ترمیم کنید، واجب است که اصول آن را بدانید. در ابتدا، باید با استفاده از چکش و ابزار مخصوص قسمتی از بتن که ترک خورده را بتراشید. همچنین می توانید بتن های قدیمی خود را با این روش ترمیم کنید. وقتی این کار را انجام دادید، نوبت به حذف کردن ضایعات می رسد. تا جایی باید این ضایعات و قطعه های قدیمی بتن را بردارید که برای ترمیم با هیچ مشکلی مواجه نشوید.
وسایل زیادی وجود دارد که می توانید از آن ها بهره ببرید. استفاده از هر کدام از آن ها بستگی به میزان بتن های آسیب دیده خواهد داشت. در مرحله بعد، باید ناحیه موردنظر را کاملا خشک کنید تا هیچ رطوبتی باقی نماند. این مرحله باید هر چه سریعتر انجام شود، زیرا هم مخلوط جدید برای اجرا به محیط خشک نیاز دارد و هم این که اگر منتظر بمانید تا سازه به طور طبیعی خشک شود، زمان زیادی طول خواهد کشید.
اکنون زمان آماده سازی مخلوط جدید می رسد. برای استحکام بیشتر باید دستورالعمل های مهم مخلوط کردن این مواد را بخوانید تا هیچ اشتباهی نداشته باشید. اگر نسبت های مناسب را رعایت نکنید و هر ماده با کوچکترین مقداری کاهش یابد، بتن شما می تواند یکپارچگی خود را از دست بدهد.
وقتی که مخلوط را آماده کردید، نوبت به اعمال آن می رسد. باید مقداری از آن را روی ماله بمالید و سپس روی مکان موردنظر اعمال کنید. هنگامی که اولین لایه را قرار دادید، باید آن را به طور منظم با ماله صاف کنید. وقتی که به طور مکرر با ماله ضربه می زنید باعث می شود که حباب های هوا موجود در مخلوط آزاد شود. پس از تمامی مراحل باید صبر کنید تا مخلوط موردنظر به طور طبیعی خشک شود.
قیمت و هزینه ترمیم بتن
معمولا هزینه ترمیم بتن ثابت نیست و با توجه به مواد استفاده شده یا میزان آسیب دیدگی آن تعیین می شود. اگر آسیب دیدگی سطحی باشد، معمولا هزینه کمتری برای ترمیم سازه صرف می شود و زمان کمتری نیز نیاز خواهد بود. در غیر این صورت، اگر نیاز به ترمیم اساسی و تخریب برخی از قسمت ها باشد، علاوه بر صرف زمان زیاد، باید هزینه بیشتری را نیز کنار بگذارید.
