ترک از مشکلات اصلی سازه های بتنی به شمار می رود. ترک خوردگی بتن به دلایل مختلفی رخ می دهد و اجتناب ناپذیر است. از مهم ترین دلایل آن می توان به بتن ریزی غیراصولی، شرایط محیطی و جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن اشاره کرد. خوشبختانه، راهکارهای مختلفی برای ترمیم ترک بتن معرفی شده اند. البته، انتخاب بهترین راهکار تنها با شناخت انواع ترک بتن و دلایل به وجود آمدن آن امکان پذیر است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره خوردگی بتن و روش های جلوگیری از خوردگی بتن و آرماتور اینجا کلیک کنید.
آشنایی با انواع ترک در بتن
سازه های بتنی به دلایل مختلفی ترک می خورند. این ترک ها موجب نفوذ رطوبت و آب به درون سازه می شوند. به این ترتیب، استحکام سازه های بتنی با مشکل روبرو می شود و مقاومت آن ها در برابر فشار و ضربه کاهش می یابد. به همین دلیل، آشنایی با ترک ها و راهکارهای ترمیم آن ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ترک های بتن را می توان بر اساس معیارهای مختلف تقسیم بندی کرد. مقایسه ترک سازه ای و غیر سازه ای بتن
اصلی ترین تقسیم بندی انواع ترک بتن بر اساس تاثیر آن روی عملکرد سازه است. به این ترتیب، ترک ها را می توان به دو دسته تقسیم کرد:
- ترک های سازه ای
- غیر سازه ای
ترک سازه ای به دلیل بتن ریزی نادرست یا بارهای اضافی به وجود می آید. این نوع ترک موجب کاهش استحکام سازه و به خطر انداختن ایمنی آن می شود که نیاز به طراحی مقاوم سازی سازه را در آینده حتمی میکند . برای ترمیم ترک های سازه ای می توان از میلگردهای تقویت کننده استفاده کرد. این میلگردها موجب بهبود مقاومت کششی بتن می شوند. البته، امکان جلوگیری از به وجود آمدن ترک های سازه ای وجود ندارد.
ترک های غیر سازه ای از ترک هایی به شمار می روند که در اثر عوامل محیطی از قبیل: دما، رطوبت و تغییر آب و هوا به وجود می آیند. این نوع ترک ها به ندرت یکپارچگی و استحکام سازه را تحت تاثیر قرار می دهند. با این وجود، ترمیم آن ها ضروری است چراکه ظاهر سازه های بتنی را زشت می کنند. علاوه بر این، نفوذ رطوبت از طریق این ترک ها به درون سازه های بتنی موجب خوردگی میلگردها و هزینه های اضافی می شود.
انواع ترک در بتن؛ تقسیم بندی بر اساس شکل و جهت گیری
انواع ترک بتن بر اساس شکل و جهت گیری عبارتند از:
- ترک افقی
- عمودی
- مورب
- پله ای یا پلکانی
ترک های عمودی به صورت دسته ای در دیوار یا فونداسیون بتنی به وجود می آیند. دلیل اصلی به وجود آمدن ترک های عمودی، جمع شدگی ناشی از تغییرات حرارتی است. این ترک ها خطرناک نیستند و به راحتی می توان آن ها را ترمیم کرد. در مقابل، ترک های افقی از خطرناک ترین انواع ترک بتن به شمار می روند. این ترک ها اغلب به دلیل فشار زیاد آب در قسمت فونداسیون به وجود می آیند.
عدم ترمیم به موقع ترک های افقی موجب تخریب سازه های بتنی می شود. از دیگر ترک های خطرناک بتن می توان به ترک های مورب اشاره کرد. ترک های مورب معمولاً در فونداسیون، دیوار، ستون و تیرهای بتنی به وجود می آید. از دلایل اصلی به وجود آمدن ترک های مورب می توان به ظرفیت باربری پایین و کم بودن میلگردها اشاره کرد. ترک مورب از دیگر انواع ترک بتن محسوب می شود که از ترکیب ترک افقی و عمودی به دست می آید.
انواع ترک بتن؛ تقسیم بندی بر اساس میزان گسترش
ترک های بتن بر اساس میزان گسترش به دو دسته ترک فعال و ترک غیر فعال تقسیم می شوند. ترک های فعال با گذشت زمان در طول، عرض و عمق سازه های بتنی به وجود می آیند. این ترک ها نشان دهنده مشکلات جدی در سازه های بتنی هستند. شکل ظاهری آن ها به شکل مورب و به صورت تکی یا دسته ای است. در مقابل ترک های غیر فعال دارای شکل نامنظم و ابعاد کوچک هستند.
ترک های غیر فعال بتن با گذشت زمان تغییر نمی کنند و معمولاً تاثیری بر استحکام سازه های بتنی ندارند. با این وجود، نفوذ رطوبت ازطریق ترک های غیر فعال به درون سازه های بتنی موجب کاهش طول عمر سازه و افزایش هزینه تعمیر آن می شود. برای جلوگیری از نفوذ رطوبت می توان از روش های مختلف آب بندی استفاده کرد.
راهکارهای ترمیم ترک های بتن
به طور کلی، بهترین روش برای ترمیم انواع ترک بتن، تزریق اپوکسی است. البته، روش های دیگری نیز وجود دارند که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تزریق پلی اتیلن
- پر کردن ثقلی (استفاده از دوغاب اپوکسی با ویسکوزیته پایین)
- ترمیم خود به خودی بتن (تشکیل بلورهای کربنات کلسیم در بتن بدون دخالت انسان)
علاوه بر این، از روش های غیر مستقیم نیز می توان برای ترمیم ترک های بتن استفاده کرد. از مهم ترین آن ها می توان به افزودن میلگرد، پیش تنیدگی، FRFP، اجرای تیرهای نگهدارنده فولادی و نصب نگهدارنده اشاره کرد.
ترمیم ترک های بتن
عوامل موثر بر ایجاد انواع ترک در بتن چه هستند؟
از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر ترک خوردگی بتن قبل از سفت شدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حرکت سازه (حرکت بستر و حرکت بستر)
- جمع شدگی ناشی از نشست داخل بتن
- جمع شدگی ناشی از گیرش (جمع شدگی پلاستیک و جمع شدگی ناشی از خشک شدن)
عوامل تاثیرگذار بر ایجاد انواع ترک بتن بعد از سفت شدن به شرح زیر هستند:
- فیزیکی (خشک شدن و رطوبت)
- شیمیایی (ترکیب سیمان و کربناتاسیون، سنگدانه ها، گرد و خاک)
- حرارتی (تنش دمایی، یخ زدگی و خواص حرارتی سنگدانه ها)
- تمرکز تنش (خزش، میلگردها و سیستم سازه ای)
- طراحی سازه
- حوادث طبیعی و غیر طبیعی
سخن پایانی
ترک خوردگی در بتن نه تنها ظاهر آن را تغییر می دهد، بلکه می تواند موجب تخریب سازه می شود. به همین دلیل است که بکارگیری راهکار مناسب برای ترمیم انواع ترک بتن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. برای جلوگیری از گسترش ترک ها، تعمیر و نگهداری سازه های بتنی باید به درستی انجام شود. برای اجرای پروژه های مقاوم سازی، همین حالا با ما تماس بگیرید و از خدمات ما بهره مند شوید.
